Translation is not possible.
ҚУРЪОННИ ҚАНДАЙ ЎҚИШ КЕРАК?
Оли Имрон, 7-оят суннат нури остида
Аллоҳ таоло айтади:
«У зот сенга Китобни нозил қилди. Унинг баъзи оятлари муҳкамдир — улар Китобнинг аслидир. Бошқалари эса муташобиҳдир. Қалбларида оғиш борлар фитна излаб ва уни ўз ҳаволарига кўра таъвил қилиш учун муташобиҳ оятларнинг ортидан эргашадилар. Унинг таъвилини эса фақат Аллоҳ билур. Илмда мустаҳкам бўлганлар эса: “Биз унга иймон келтирдик, барчаси Роббимиз ҳузуридандир”, дейдилар. Буни фақат ақл соҳибларигина англайди» (Оли Имрон, 7)
Бу оят Қуръонни қандай ўқиш, қандай тушуниш ва қандай ўқимаслик кераклигини ўргатадиган асосий қоидадир.
МУҲКАМ ВА МУТАШОБИҲ — ФАРҚИ НИМА?
Муҳкам оятлар — маъноси очиқ, — ҳукмлари равшан, — ақида ва амал асоси.
Масалан: тавҳид, намоз, рўза, ҳалол-ҳаром, ахлоққа оид оятлар.
Аллоҳ айтади: «Улар Китобнинг аслидир» яъни — Қуръон шу оятлар устига қурилган.
Муташобиҳ оятлар — маъноси тўлиқ очиқ эмас, — ақл билан тўлиқ қамраб бўлмайди,
— синов учун келган.
Масалан: Аллоҳнинг сифатига оид айрим оятлар, қиёмат манзаралари, ғайбга тааллуқли масалалар.
ҚАЛБИ ОҒИШГАНЛАР ҚАНДАЙ ЙЎЛ ТУТА ДИ?
Аллоҳ айтади: «Қалбларида оғиш борлар муташобиҳ оятларнинг ортидан эргашадилар»
Нега?
• ҳақни топиш учун эмас,
• баҳс қилиш учун,
• ўз ақидасини Қуръонга мослаштириш учун.
Бу — хавфли йўл.
Расулуллоҳ ﷺ айтганлар: «Муташобиҳ оятлар ортидан эргашаётганларни кўрсангизлар — улардан эҳтиёт бўлинглар. Чунки Аллоҳ уларни зикр қилди» (Бухорий, Муслим)
Бу ҳадис ушбу оятнинг суннат билан тўғридан-тўғри шарҳидир.
ИЛМДА МУСТАҲКАМ БЎЛГАНЛАР ДЕЙДИ?
Аллоҳ уларни алоҳида мақтайди: «Биз унга иймон келтирдик, барчаси Роббимиз ҳузуридандир»
Бу ерда икки муҳим сифат бор:
1. Иймон — ҳамма оятларга
2. Таслим — тушунмаган жойида ҳам
Имом Молик раҳимаҳуллоҳ: «Аллоҳ Аршда истива қилди — бу маълум, қандайлиги номаълум,
унга иймон вожиб, у ҳақда сўраш бидъат» деганлар. Бу — салаф йўли.
ҚУРЪОН — БАҲС УЧУН ЭМАС, ҲИДОЯТ УЧУН
Бу оят бизга қуйидагини ўргатади:
• Қуръонни ақлни улуғлаш учун эмас, қалбни тозалаш учун ўқиш керак.
• Муташобиҳ оятлар — ақлни синаш учун эмас, таслимни синаш учун келган.
Шунинг учун илмнинг энг юқори даражаси: — ҳаммасини билиш эмас, — билмаган жойида тўхтай олиш.
Оли Имрон 7-оят бизга шундай дейди:
• Муҳкам оятларга суян,
• Муташобиҳда таслим бўл,
• Қуръонни ҳаво билан эмас, тақво билан ўқи,
• Ҳар оятни эмас, қалбингни тузат.
Чунки Қуръон: — фитна қуроли эмас, — ҳидоят нуридир.
Аллоҳ бизларни: — Қуръонни баҳс учун эмас, ҳидоят учун ўқийдиган, илмда мустаҳкам,
қалби таслим бандалардан қилсин.
Амин.
Send as a message
Share on my page
Share in the group
Translation is not possible.
Қуръон соҳиби эришадиган беш раббоний мартаба
 
1. Шафоат. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Қуръон ўқинглар! Зеро, у қиёмат куни соҳибларига шафоатчи бўлиб келади”. Имом Муслим ривояти.
 
2. Рифъат. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Қиёмат куни Қуръон соҳибига: «Ўқи ва кўтарил, дунёда қандай ўқиган бўлсанг, шундай ўқи. Охирги оятни ўқиган жойинг (жаннатдаги) манзилинг бўлади», деб айтилади”. Имом Абу Довуднинг “Сунан”идан.
 
3. Суҳбат. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Қуръонни моҳирона тиловат қиладиган қори элчи, ёзувчи, ўта яхши фаришталар билан (бир мақомда)дир”. Имом Бухорий ривояти.
 
4. Хайриёт. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Сизларнинг яхшиларингиз Қуръон ўрганган ва уни ўргатган кишидир”. Имом Бухорий ривояти.
 
5. Аҳлиёт. Расулуллоҳ саллолоҳу алайҳи вассаллам: “Инсонлар ичида Аллоҳнинг хос бандалари бор”, дедилар. Улар кимлар, деб сўрашди. У зот: “Қуръон аҳли – Аллоҳнинг аҳли ва хос бандаларидир”, дедилар. Ибн Можа ривояти.
Send as a message
Share on my page
Share in the group
Translation is not possible.
ДУНЁ — КАМЧИЛИКЛАР ДИЁРИ
«Нафсингни дунёдаги баъзи маҳрумиятларни қабул қилишга кўниктир. Чунки камчиликлар диёри бўлмиш бу дунёдан мукаммалликни талаб қилган — мажнундир»
— доктор Аҳмад Исо Маъсоравий
Инсоннинг энг катта азоби — дунёни нотўғри жойга қўйишидир.
У бу дунёдан:
— адолатнинг тўлиқ бўлишини,
— тинчликнинг узлуксизлигини,
— бахтнинг доимийлигини
кутади. Лекин бу дунё жой эмас, йўлдир.
ДУНЁ — СИНОВ УЧУН ЯРАТИЛГАН
Аллоҳ таоло айтади: «Биз инсонни машаққат ичида яратдик (Балад, 4)
Демак, қийинчилик — тасодиф эмас, тузилманинг бир қисми. Камчилик — хатолик эмас, дунёнинг қонуни. Шу сабабли бу дунёдан мукаммаллик талаб қилиш — денгиздан қуруқлик сўраш кабидир.
НАФСНИ КЎНИКТИРИШ — ЗАИФЛИК ЭМАС
Кўпчилик маҳрумиятни мағлубият деб ўйлайди. Лекин нафсни камга рози қилиш — уни синиш эмас, тарбиялашдир. Расулуллоҳ ﷺ дедилар:
«Ҳақиқий бойлик — молнинг кўплиги эмас, қалбнинг бойлигидир» (Бухорий, Муслим)
Ким нафсини дунёнинг камчилигига кўниктирса, у дунёни эмас — ўзини ютади.
МУКАММАЛЛИК ҚАЕРДА?
Мукаммаллик бу дунёда эмас.
У:
— адолат тўлиқ бўладиган,
— кўз ёши қурийдиган,
— қалб тўлиқ хотиржам бўладиган жойда.
Аллоҳ айтади: «Охират — яхшироқ ва абадийроқдир» (Аъла, 17)
Шунинг учун ақлли инсон дунёдан лаззат изламайди, ибрат излайди.
Бу дунёдан: — мукаммал одам, — доимий бахт, — мутлақ адолат кутган инсон чарчайди, ранжийди, норози бўлади.
Аммо бу дунёни: — синов, — ўтиш жойи, — тайёргарлик майдони деб билган инсон хотиржам яшайди. Нафсингни дунёнинг камчилигига кўниктир. Мукаммалликни эса — Аллоҳдан ва охиратдан кут.
Чунки камчиликлар диёрида мукаммаллик талаб қилиш — ҳақиқатан ҳам ақлсизликдир.
Аллоҳ қалбларимизни дунёни тўғри таниш билан хотиржам қилсин.
Амин.
Send as a message
Share on my page
Share in the group
Translation is not possible.
لا شيء يحدث للإنسان إلا وقد منحه الله القدرة على تحمله
مفهوم عميق لقوله تعالى: لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا
 
📝Яъни, инсоннинг бошига нимаики синов, машаққат келса, Аллоҳ унга ўша(синов)ни кўтариш қуввати, қудратини бериб қўяди. АЛЛОҲ СИНОВ БЕРАДИ — ҚУВВАТСИЗ ҚЎЙМАЙДИ
لا شيء يحدث للإنسان إلا وقد منحه الله القدرة على تحمله
Инсон бошига ҳеч нарса келмайдики, Аллоҳ унга уни кўтариш қувватини бермаган бўлсин.
Бу гап Қуръондаги буюк бир қоидага суянади:
«Аллоҳ ҳеч бир жонни ўз қувватидан ортиқ нарса билан таклиф қилмайди»
(Бақара, 286)
Биз кўпинча ҳаёт оғирлашганда шундай деймиз: «Бу мен учун жуда қийин…»
«Бунга тоқатим етмайди…»
Лекин оят бошқача айтади: Агар бу сенинг йўлингга келган бўлса — демак, сен уни кўтара оласан.
Ҳали билмасанг ҳам. Ҳали ишонмасанг ҳам.
СИНОВ — ҚУВВАТ БИЛАН БИРГА КЕЛАДИ
Аллоҳ аввал юкни қўйиб, кейин қувват бермайди. Балким:
• сабрни ҳам қўшиб беради,
• чидамни ҳам жойлайди,
• қалбни ҳам мустаҳкамлайди.
Фақат инсон қувватни ўзидан қидиради. Аслида эса у Аллоҳ томонидан берилган.
СИНОВ СЕНИ СИНДИРИШ УЧУН ЭМАС
Синов сенинг:
• қалбингни поклаш,
• даражангни кўтариш,
• Аллоҳга яқинлаштириш учун келади.
Агар синов сени Аллоҳга олиб келган бўлса — у неъматга айланади.
Агар у сени дуога олиб келган бўлса — у раҳматдир.
ШУНИ УНУТМА
Сен кучсиз эмассан. Сен ташлаб қўйилган эмассан.
Сенга берилган юк — сенга берилган қувват билан бирга келган.
Шунинг учун қийналган пайтда шундай де:
«Эй Роббим, Сен бергансан, демак кўтаришга ҳам қодирман. Менга ёрдам бер».
Аллоҳ ҳеч қачон хатога йўл қўймайди.
У сени синади — лекин ҳеч қачон адолатсиз қилмайди.
Алҳамдулиллаҳ.
Send as a message
Share on my page
Share in the group
Translation is not possible.
أستجار اعرابي بيتاً وكان السقف يهتز كثيراً
فلما جاء صاحب البيت يُطالبه بالأجرة
قال له: اصلح سقف بيتك إنهُ يهتز
فقال المالك: لا بأس عليك فإنه يسبح الله
فقال الاعرابي: أخشى ان يدركه الخشوع فيسجد علينا!
 
Ҳикоя қилишларича, бир аъробий бир уйни ижарага олибди. Бироқ уйнинг томи жуда кўп ғичирлар ва тебраниб турарди.
Уй эгаси ижара ҳақини сўраб келганида, аъробий унга: "Уйингизнинг томини таъмирлаб беринг, у жуда кўп қимирлаяпти", деди.
Уй эгаси эса: "Хавотир олма, бу том Аллоҳга тасбеҳ айтиб турибди", деб жавоб берди.
Шунда аъробий: "Тўғрику-я, лекин унинг хушуъси ортиб кетиб устимизга сажда қилиб юборишидан қўрқаман!" дебди. ХУШУЪ — ТИЛДА ЭМАС, АМАЛДА СИНАЛАДИ
Ҳикоя қилишларича, бир аъробий бир уйни ижарага олади. Лекин уйнинг томи тинмай ғичирлайди, тебранади — гўё ҳар лаҳза қулаб тушадигандек. Куни келиб, уй эгаси ижара ҳақини талаб қилиб келади. Аъробий эса:
— «Аввало томингни тузат, жуда кўп қимирлаяпти», — дейди. Уй эгаси ўзини оқлагандай жавоб беради: — «Хавотир олма, у Аллоҳга тасбеҳ айтиб турибди».
Шунда аъробий кулумсираб, лекин жуда ўринли гап айтади: — «Тўғри-ку, лекин унинг хушуъси ортиб кетиб, бирдан устимизга сажда қилиб юборишидан қўрқаман!»
КУЛГИЛИ ҲИКОЯ, АММО ОҒИР ИШОРА
Бир қарашда ҳазил. Лекин маъноси — жуда жиддий. Чунки бу ҳикоя икки хил “диндорлик”ни кўрсатади: Тилда тасбеҳ, амалда масъулият йўқ, Хушуъ ҳақида гап, лекин амалда Аллоҳдан қўрқув йўқ. Уй эгаси Аллоҳни зикри билан баҳона қиладию аммо одам хавфсизлигини, омонатни, адолатни унутади.
Аъробий эса содда, лекин ҳаққоний: у тасбеҳни инкор қилмаяпти, беамал “тақво намойиши”дан қўрқяпти.
ХУШУЪ — ҚУЛАБ ТУШАДИГАН ТОМ ОСТИГА ИЖАРАГА ОДАМ ҚЎИШ КАБИ МАСЪУЛИЯТСИЗЛИК ЭМАС!
Қуръонда айтилади: «Осмонлару ер ва улардаги барча нарса Аллоҳни тасбеҳ айтади»
(Исро, 44)мЛекин шу билан бирга, Расулуллоҳ ﷺ дедилар: «Аллоҳ чиройли қилинган амални яхши кўради». (Байҳақий)
Демак: зикр қилиш — яхши, лекин зикр масъулиятни бекор қилмайди.
Агар “тасбеҳ” айтяпти деб оқибати кўрилмаса, ўзганинг ҳақи риоя қилинмаса, ўзга одам хавф остида қолса — бу хушуъ эмас, ўзини оқлашга юзаки баҳона бўлади.
ДИНИЙ СЎЗ — МАСЪУЛИЯТДАН ҚОЧИШ ЙЎЛИ БЎЛМАСИН!
Бу ҳикоя бизга шуни ўргатади: диний иборалар масъулиятдан қочиш учун ишлатилмаслиги керак. «Ниятим тоза» деб ҳақ еб қўйиш, Аллоҳ кечиради» деб зулм қилиш, Қалбим пок» деб амални ташлаш — буларнинг барчаси қулаётган том каби: ташқаридан “тасбеҳ”, ичкаридан имонсизлик хавфи.
Аъробий ҳазил қилди, лекин у ҳазил ортида ҳикмат бор: ҳақиқий хушуъ —фикрни тузатишда,
омонатни сақлашда, одамларни хавфдан асрашда намоён бўлади.
Чунки Аллоҳга энг яқин ибодатлардан бири — бандаларига зарар етказмасликдир.
Акс ҳолда, одамга шундай дейишга мажбур бўлинади:«Тасбеҳ яхши, лекин илтимос — саждани устимизга қилманг…»
Send as a message
Share on my page
Share in the group