Мусъаб Абу Марям

EL

Gʻalati elat bu, g‘alati el bu,

Niyati bo‘lakcha, amali mavhum.

Bu eldan Buxoriy chiqishi mumkin,

Lekin g‘ariblikda yashashga mahkum.

Gʻalati elat bu, g‘alati el bu,

Tushunib bo‘lmaydi asrorlarini.

Mashrabni osadi va orqasidan

Yig‘lab o‘qib yurar ash’orlarini.

Gʻalati elat bu, g‘alati el bu,

Botini chirkinlik, zohiri sodda –

O‘tkan kunlarini yozgan o‘g‘lini

Bilmay otib qo‘yar Yunusobodda.

Gʻalati elat bu, g‘alati el bu,

Timsoh ko‘z yoshidan bitmish lug‘ati.

Ibn Sinoni-yu Ulug‘begini

O‘zi tug‘adi va o‘zi bo‘g‘adi.

Gʻalati elat bu, g‘alati el bu,

Tushunib bo‘lmaydi sira ham, aytsam.

Bir jarlik ko‘raman yo‘l oxirida,

Oldinga yur, deydi orqaga qaytsam.

Gʻalati elat bu, g‘alati el bu,

Buyuklik sharafdir, biroq o‘y surmang.

Tag‘in, dardlarini eshitayin deb

Boburni sira ham uyg‘ota ko‘rmang!!!

✍ Xayrulla Hamidov

Индамаслар оламин сайр айладим,

Сайр этиб мен бериё хайр айладим,

Энг ажб олам экан бу олами,

Сайр қилсин бўлса ҳар кимнинг ғами.

Унда беравзан экан ҳар бир бино,

Ул биноларнинг ичинда йўқ ҳаво,

Сўриси йўқ, саҳни йўқ, айвони йўқ,

Ақраболар йўқ, азиз меҳмони йўқ.

Беўчоғу бепалосу бетанур,

Бетаому белибосу қайда нур,

Томи ҳам, девори ҳам тупроғ эрур,

Эски ғордан ҳам қоронғуроқ эрур,

Қору ёмғир томларин қилмиш хароб,

Лойга айланмиш тани олийжаноб,

Бу бинолар ёнма-ён, катта-кичик,

Баъзиси кимнинг уйи номи битик.

Баъзисин устида нақшинкорлик,

Санги мармарга битик ёдгорлик.

Эрми, хотинми, қарими, ёшми,

Ёки жоду кўзми, қийғоч қошми,

Камбағалми, бойми ё олимидин,

Ёки ҳоким, ё ҳаким ул ким эди.

Ё гадоми, ё ҳалим ёки чапан,

Ким таниб олгай суякнинг рангидан.

Бир-биридан фарқи йўқ ҳеч кимсанинг,

Пўсти йўқ сўнгак эрур жисми анинг.

Ким такаббур бўлса ҳам даъвоси йўқ,

Нозанинлар нозу истиғноси йўқ.

Макр этишга ҳоли йўқ маккорнинг,

Ҳоли йўқ тоат учун диндорнинг.

Бир нафас ҳам оғзи бадбўй маст йўқ,

Сўккучи тил, ургучи зўр даст йўқ.

Қўйди-чиқди йўқ унинг рўзғорида,

Урди-йиқти йўқ унинг бозорида.

Бирни юзга, юзни мингга сотгучи,

Ажралиб сармоядан жим ётгучи.

Элни беҳуда маломат айлаган,

Оғзидан гул ўрнига чиқмиш тикан.

Кимсада йўқ мадҳу васфу лофу қоф,

Йўқ ғараз ҳам дағдаға, жангу масоф.

Ким риёкору мунофиқ, беҳаё,

Қолмиш элнинг лаънатига доимо.

Беадаб, безорию хулқи ёмон,

Улфати бўлмиш ул манзилда илон.

Бунда мансаб йўқ, хушомадгўй йўқ,

Зебу зийнат бирла рангу бўй йўқ.

Бунда йўқ ҳеч кимга таҳқири назар,

Хор кимдир, билмадим ким мўтабар.

Балки майгун лабдан унмиш лолалар,

Лола юзлар қайда, йўқдир волалар.

Жим ётур ман-ман деган боз-бозлар,

Бетида тупроғ эрур пардозлар.

Тадбиру пуркорлик қўл келмамиш,

Ҳийлаю айёрлик қўл келмамиш.

Қўл узатмайдир тама’ бирла гадо,

Йўқ сахий аҳлида ҳам лутфу сахо.

Пора-пора порахўрлар жисми ҳам,

Эл аро буткул йўқолмиш исми ҳам.

Ноилож золим ётибдир бемажол,

Нотавон мазлумда ҳам йўқ қийлу-ҳол.

Оғзида тупроғ хасис, очкўз, бахил,

Ҳаммасин еб ебти қўймай йилма-йил.

Алдаёлмасдан ётур алдоқчилар,

Коми қум тўлган ётур айғоқчилар.

Қўйнида йўқдир қаламкаш дафтари,

Йўқ эрур қонхўр қўлида ханжари.

Йўқ уларда ихтиёру иқтидор,

Қишми, кузми, бехабар, ёзми, баҳор.

Қанча минг йиллар эрурки кун ботур,

Қанча минг йиллар эрурки тонг отур,

Кеча кундуздан хабарсиздир улар,

Буткул эрмас бу тасаввур мухтасар.

Тек ётур, хомуш ётур, жим-жим ётур,

Тупроғин баъзан шамол бир қўзғотур.

Ота-она бирла фарзанд бир-бирин,

Чеҳрасига ташлай олмас кўз қирин.

Эру хотин, бирла хешу ақрабо,

Бир-биридан бехабардур мутлақо.

Бу сўзим эрмас хурофотдан дарак,

Бу ҳақиқат олами – ибрат демак.

Соати бунда саёҳат айладим,

На саёҳат, минг надомат айладим.

Кўзда ёшим бўлган эрди пардадор,

Йиғлади дил парда ичра зор-зор.

©️ Чустий

Миср зикр қилинган Қуръон оятлари

Тўрт оятда Миср номи очиқ баён қилинган:

1.«Ва уни Мисрда сотиб олган ўз хотинига: «Унинг турар жойини яхши қил, ажаб эмаски, бизга манфаат берса ёки бола қилиб олсак», – деди» Юсуф сураси, 21 – оят.

2.«Мусога ва унинг акасига: «Икковингиз қавмингиз учун Мисрда уйлар тайёрланг. Уйларингизни қибла қилинглар ва намозни тўкис адо этинглар. Мўминларга хушхабар бер», – деб ваҳий қилдик». Юнус сураси, 87 - оят

3.«Юсуфнинг ҳузурига кирган чоғларида, у ота-онасини ўз ёнига олди ва: «Аллоҳнинг хоҳиши ила Мисрга омонликда киринглар!» – деди». Юсуф сураси, 99 - оят

4.«Фиръавн ўз қавмига нидо қилди: «Эй қавмим! Миср подшоҳлиги ва остимдан оқиб турган мана бу анҳорлар меники эмасми?!». Зухруф сураси, 51 – оят.

Бир ўринда Миср шаҳар деб келган: “Бирорта шаҳарга тушинг, у ерда сиз учун сўраган нарсаларингиз бор», – деди..” Бақара сураси, 61-оят.

Энди Миср деб номланишининг сабаблари ҳақида

1. Бу Мисрда тўфондан сўнг яшаган Мисроим ибн Ҳом ибн Нуҳ алайҳиссалом исмли шахснинг номидан олинган дейилади.

2. Бу ном билан аталишининг сабаби, Миср Ғарб ва Шарқ ўртасидаги чегара, ҳудудда жойлашгани учун дейишади. Ҳар бир мамлакатнинг ўз чегараси бўлади. Луғатда Мисрнинг бир маъноси чегара, ҳудуддир.

©️Холилуллоҳ қори таржимаси ва шарҳи

Рационал ва скептик фикрлашимга қарамай ҳар сафар лол қолдираверадиган Қуръоний мўжизалардан бири: «Оли Имрон сураси 59-оят ва Нисо сураси 82-оятларнинг умумлашма мўжизаси...»

«Албатта, Аллоҳнинг ҳузурида Ийсонинг мисоли худди Одамнинг мисолига ўхшайди. Уни тупроқдан яратиб, сўнгра унга «Бўл!» деди, бас, бўлди.» (Оли Имрон сураси 59-оят)

«Қуръонни тадаббур этиб кўрмайдиларми?! Агар у Аллоҳдан бошқанинг ҳузуридан бўлганда, ундан кўп ихтилофлар топар эдилар.» (Нисо сураси 82-оят)

Буни 3 хил интерпритация қилиш ва шунга кўра бемалол қайсидир бирига кўра нуқсон қидириш мумкин эди:

1. Зоҳирий маънога кўра: яъни, Исо худди Одамдек отасиз дунёга келган-ми, саволини ўртага қўйиб.

2. Контекстдан маъно қирқиш орқали: яъни, Исонинг мисоли Аллоҳнинг наздида Одамнинг мисолича бўлса уларнинг Қуръонда зикр қилиниши ҳам мутлақ тенг-ми, саволини ўртага қўйиб.

3. Контекстдаги маънодан ҳам маъно қирққан ҳолда: яъни, бутун Қуръонда мутлақ зикр қилинишлар тенг бўлган тақдирда ҳам ушбу таҳлил қилинаётган оятгача Исо ва Одам зикри тенг-ми, саволини ўртага қўйиб...

Агар ушбу 3 хил интерпритациядан қайсидир бирига жавоб беролмаганида Нисо сураси 82-оятига кўра «Ихтилофлар топдик!», дейиларди.

1. Албатта, Исо ва Одам отасизликда ўхшаш

2. Бутун Қуръонда зикр қилиниш сони билан ҳам ўхшаш - 25 мартадан

3. Айнан ўша оятгача ҳам зикр қилиниши сони ўхшаш - 7 мартадан

Яъни, Исонинг мисоли Аллоҳнинг наздида ҳар жиҳатдан Одамнинг мисолидек )

Аллоҳу Акбар, албатта бундай мувофиқлик нуқсонлардан пок бўлган Зот ҳузуридангина кела олади!

Чирмашган ўтларда ростан ҳам чиройли ва нақшинкор музлаш бўлганди. Ўзимча фалсафа тўқигандек кўринмай ))