Biniyamin Suleyman

ዑመር ኢብኑል ኸጣብ ቢያያት ኖሮ መነሻው እርሱ ዘንድ መድረሻው ፍልስጤም የሆነን ሠራዊት አሰልፎ ጽዮናውያንን ከምድረ-ገጽ ባጠፋቸው ነበር።

ሠይፉላሂል መስሉል ኻሊድ ኢብኑል ወሊድ በህይወት ቢኖር ሰማንያ ሰይፍ እጁ ላይ በተሰበረ ልቡም ሳይቀዘቅዝ ጠላትን አንቀጥቅጦ ምሽጋቸውን ባፈራረሰ።

ጀግናው ሰላሐዲን ቢያያት ኖሮ ከጦርነቱ በፊት መቀበርያ ጉድጓዳቸውን በገዛ እጃቸው ባስቆፈራቸው።

የዘመኔ ባለስልጣናትና ነገስታት አይተዋታል። አሊሙም ሊቃውንቱም ተመልክተዋታል። ከውግዘት ፈትዋ በቀር ግን ምንም አላየንም።

እንደው አላህን እንዴት ትገናኙት ይሆን?!

መልሳችሁስ ምን ይሆን?!

ሰጊረቲን ቅበሯት... በእኔው ዑማ ላይም ሰላተል ጀናዛ ስገዱበት

❤የነቢዩ (ﷺ) የኑሮ ሁኔታ እና ሥነ-ምግባር

°በላጭ_ሕዝቦች°

#ክፍል 2

በክፍል አንድ የተጠቀሱት ትእዛዞች በቁርኣን ውስጥ እጅግ ብዙ ናቸው። ትዕዛዛቱም የተላለፉት ሥርዓት ለማስያዝና ለመምራት ነው። መልካም ሥነምግባራቱን በመከተል ረገድም የመጀመሪያው እርሣቸው ናቸው። ከርሣቸውም ብርሃን ፈነጠቀ። በቁርኣን ተማሩና ሌሎችንም አስተማሩ።

...ለዚህም ነው ነብዩ ﷺ ሲናገሩ “እኔ የተላክሁት መልካም ሥነምግባራትን ላሟላ ነው።” ብለዋል። (አሕመድ፣ አል-ሓኪም እና በይሀቂ እንደዘገቡት) በዚህም የተነሳ ባህሪያቸው የተሟላና ሙሉ በሙሉ ያማረ ሆነ። አላህም ውዳሴ ቸራቸው

وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ

“አንተ በታላቅ ሥነምግባር ላይ ነህ።” (አል-ቀለም ፡ 4) በማለት።

ለአላህ ጥራት ይገባው። እጅግ ታላቅ የሆነ አምላክ። እጅግ የሚወደስ የሚቀደስ ጌታ!። እዝነቱ ሁሉን ያካበበ ነው። ችሮታው የገዘፈ ነው። ምርጥ ሥነምግባራት ራሱ ሠጣቸውና መልሶ ያወድሳቸዋል። በመልካም ሥነምግባር ያስዋባቸው እርሱ አላህ (ሱ.ወ.) ነው። መልሶ ሲያወድሳቸው በርግጥ የሚገርም ነው። “አንተ በታላቅ ሥነምግባር ላይ ነህ።” በማለት።

ነቢዩም (ሰ.ዐ.ወ) አላህ (ሱ.ወ.) መልካምና ምርጥ ሥነምግባራትን እንደሚወድ መጥፎዎቹን እንደሚጠላ ተናግረዋል። ከመልካም ሥነምግባራት መካከል -ከሰዎች ጋር በመልካም ሁኔታ መኗኗር፣ አብሮ በመሥራት ሂደት ጥሩ ሰው መሆን፣ገርና ለስላሳ መሆን፣ ለፍጥረታት ሁሉ መልካም መሥራት፣ የተራበን ማብላት፣ ለሚያውቁትና ለማያውቁት ሁሉ ሠላምታ ማቅረብ፣ መጥፎም ይሆን ጥሩ የታመመን መጠየቅ፣ የሙስሊምን ጀናዛ ወደማረፊያ መቃብሩ መሸኘት፣ ሙስሊም ለሆነውም ላልሆነውም መልካም ጎረቤት መሆን፣ ትልቅ ሰውን ማክበር፣ የጠሪን ግብዣ መቀበልና ለሱም ዱዓ ማድረግ፣ ይቅር ማለት፣ ሰዎችን ማስታረቅ፣ ቸርነት፣ ልግስና፣ጥፋትን ማለፍ፣በሠላምታ መቅደም፣ ቁጣን መዋጥ፣ ሰዎችን ይቅር ማለት፣ እስልምና ከከለከለው ነገር ሁሉ መራቅ፣ ለምሳሌ ከውሸት፣ ከስስት፣ ከንፉግነት፣ ከጭካኔ፣ከተንኮል፣ከክህደት፣ ከሀሜት፣ ሰዎችን ከማጣላት፣ ዝምድናን ከመቁረጥ፣ ከመጥፎ ባህሪ፣ከኩራት፣ከጉራ፣ከማስመሰል፣ከመንጠባረር፣ ከመመፃደቅ፣ ከመጥፎ ነገር እና መጥፎ ከመሆን፣ከጥላቻ፣ከምቀኝነት፣በመጥፎ ገድ ከማመን፣ከግፍ፣ድንበር ከማለፍ፣ በመጥፎ ገድ ከማመን፣ ከግፍ፣ ድንበር ከማለፍ፣ድንበር ከማለፍ፣ ከበደል

❤የነቢዩ (ﷺ) የኑሮ ሁኔታ እና ሥነ-ምግባር

°በላጭ_ሕዝቦች°

#ክፍል 1

አላህ (ሱወ) በቁርኣኑ ነቢዩ ሙሐመድን (ሰዐወ) ሥርዓት ሲያስተምራቸው፦ የአላህ መልዕክተኛ (ሰ.ዐ.ወ) ወደ አላህ (ሱ.ወ.) በብዛት በመዋደቅና በመተናነሳቸው ይታወቃሉ። በመልካም ሥርዓትና ምርጥ ሥነምግባር ያስውባቸው ዘንድ ዘወትር አላህን ይለምናሉ። ዱዓእ ሲያደርጉም እንዲህ ይሉ ነበር “አልላሁምመ ሐስሲን ኸልቂ ወኹሉቂ .../ አላህ ሆይ አፈጣጠሬንም ባህሪዬንም አሳርምርልኝ።” (አሕመድ ዘግበውታል) እንዲህም ይሉ ነበር “አልላሁምመ ጀንኒብኒ ሙንከራት አል-አኽላቅ አላህ ሆይ መጥፎ ባህሪዎችን አርቅልኝ፡፡” (ቲርሚዚ እና አልሓኪም እንደዘገቡት) አላህም ዱዓቸውን ተቀበላቸው። እሱ /እድዑኒ አስተጂብ ለኩም/ “ጥሩኝ ምላሽ እሠጣችኋስሁ” (ጋፊር ፡ 60) ብሏልና። ቁርኣን አወረደባቸውና ሥነ-ምግባራትን አስተማራቸው። በዚህም ምክንያት “ባህሪያቸው ቁርኣን ነበር። ቁርኣን ያዘዘውን ይታዘዛሉ፤ ከከለከለው ይከለከላሉ።” ለምሳሌ፦

”خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ“

“ገርን ጠባይ ያዝ፡፡ በመልካምም እዘዝ፡፡ ባለጌዎቹንም ተዋቸው፡፡” (አል-አዕራፍ፡ 199)

” ۞ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَىٰ وَيَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ وَالْبَغْيِ ۚ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ“

“አላህ በማስተካከል፣ በማሳመርም፣ ለዝምድና ባለቤት በመስጠትም ያዛል፡፡ ከአስከፊም (ከማመንዘር)፣ ከሚጠላም ነገር ሁሉ፣ ከመበደልም ይከለክላል፡፡ ትገነዘቡ ዘንድ ይገስጻችኋል፡፡” (አን-ነኽል:90)

”...وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ ۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ

“...በሚያገኝህም መከራ ላይ ታገስ፡፡ ይህ በምር ከሚያዙ ነገሮች ነው፡፡”(ሉቀማን:17)

”... فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ“

“....ከእነርሱም ይቅርታ አድርግ እለፋቸውም፡፡ አላህ መልካም ሠሪዎችን ይወዳልና፡፡” (አል ማዒዳህ ፥13)

”...ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ“

“ ...በዚያች እርሷ መልካም በኾነችው ጸባይ (መጥፎይቱን) ገፍትር፡፡ ያን ጊዜ ያ ባንተና በእርሱ መካከል ጠብ ያለው ሰው እርሱ ልክ እንደ አዛኝ ዘመድ ይኾናል፡፡ (ፉሲለት ፡ 34)”

”.... وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ“

“....ቁጭትንም ገቺዎች ከሰዎችም ይቅርታ አድራጊዎች ለኾኑት (ተደግሳለች)፡፡ አላህም በጎ ሠሪዎችን ይወዳል፡፡” (አሊ ዒምራን ፡134)

”...اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا ۚ ...“

“...ከጥርጣሬ ከፊሉ ኃጢአት ነውና፡፡ ነውርንም አትከታተሉ፡፡ ከፊላችሁም ከፊሉን አይማ፡፡...” (አል-ሑጁራት ፡ 12)

የዚህ ዓይነቶቹ ትእዛዞች በቁርኣን ውስጥ እጅግ ብዙ ናቸው። ትዕዛዛቱም የተላለፉት ሥርዓት ለማስያዝና ለመምራት ነው። መልካም ሥነምግባራቱን በመከተል ረገድም የመጀመሪያው እርሣቸው ናቸው። ከርሣቸውም ብርሃን ፈነጠቀ። በቁርኣን ተማሩና ሌሎችንም አስተማሩ።