Mouhsin

Имом Заҳабий раҳимаҳуллоҳ айтади:

«Киши бошқаларни танқид қилишда бошчи бўлиб, ўзини танқид қилмаслиги етарли бир мусибатдир».

(Сияру аълом ан-нубало, 10/679 )

Молик Ибн Динор раҳимаҳуллоҳ шундай дер эди:

«Киши ўзи солиҳ бўлмайтуриб мажлисларда солиҳ инсонларнинг обрўсини тўкиши унинг гуноҳкор бўлишига етарлидир».

(Шуъабул иймон, 5/316)

t.me/talababiz

МАБРУР ҲАЖ

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам:

«Мабрур ҳажнинг (яъни, аҳкомлари тўлиқ адо этилган ва ҳеч қандай гуноҳ аралашмаган ҳажнинг) мукофоти фақат жаннатдир», дедилар.

Бухорий ва Муслим ривояти 

Уламолар адо этилган ҳаж амали ҳажжи мабрур бўлиши учун унда бешта сифат топилиши керак дейдилар:

Биринчиси: Ихлос билан бўлиши. Ҳаж амалини фақатгина Аллоҳ учун адо этиши.

Яъни, риё–хўжакўрсинликдан холи бўлиши.

Иккинчиси: Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг амалларига мувофиқ бўлиши. Яъни, у зот қандай ҳаж қилган бўлсалар шундай адо этишлик. Чунки, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам:

«Ҳаж амалларингизни мендан ўрганинглар», дедилар.

Демак, ҳаж амалига отланган одамлар бу амалнинг аҳкомларини ўқиб ўрганмоқлари даркор.

Учинчиси: Ҳаж амалини адо этаётган киши умумий ва хос бўлган вожиб амалларни қоим қилиши.

Умумий вожиботлардан мақсад: ҳаж қилувчи бўлсин, ҳаж қилмаётган одам бўлсин ҳаммага тегишли бўлган вожиб амаллар: беш вақт намоз, амри маъруф ва наҳйи мункар каби.

Хос бўлган вожиботлардан мурод:

Ҳаж қилувчи одамга тегишли бўлган вожиб амаллар: Арафада туриш (рукн), Муздалифада тунаш, ташриқ кунлари Минода қолишлик каби.

Тўртинчиси: Умумий ва хос бўлган ҳаром амаллардан четланиши.

Умумий ҳаром амаллардан мақсад:

Ҳаж қилувчи одамга ва бошқаларга қўл уриши ҳаром бўлган амаллар: ғийбат, ёлғон каби.

Хос бўлган ҳаром амалдан мақсад:

Ҳаж қилаётган одамга тегишли бўлган амаллар: эҳром вақтида соч олдириш, хушбўй нарса ишлатиш каби.

Бешинчиси: Бу амални ҳалол топилган мол билан адо этиши. Чунки, Аллоҳ таоло пок Зотдир ва фақатгина пок амални қабул қилади.

t.me/talababiz

Ибн Таймия раҳимаҳуллоҳ айтади:

"Аллоҳ таоло деди:

«Бирон қавмни ёмон кўришингиз сизларни адолат қилмасликка тортмасин! Адолат қилингиз! Шу тақвога яқинроқдир».

Моида сураси 8 – оят

Бу оят мўминлар кофирларни ёмон кўрганликлари учун нозил бўлган, ваҳоланки бу буюрилган нафратдир.

Аллоҳ таоло ундан нафратланишга буюрган одамга (яъни, кофирга) зулм қилишликдан қайтарган бўлса, энди бир мусулмонни таъвил, шубҳа ёки ҳавои нафси сабаблик ёмон кўришликчи?! Ундай кимса зулм  қилинмасликка ҳақлироқдир".

( Ал-минҳаж 5/127)

t.me/talababiz

«Улар ўзларидан бошқаларга қарши битта қўлдирлар».

«Мўминларнинг қонлари ўзаро тенгдир. Улар ўзларидан бошқаларга қарши битта қўлдирлар. Улардан энг қуйи даражадагиси берган омонлик ҳам нуфузлидир». (1)

Имом Санъоний раҳимаҳуллоҳ деди:

«Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг:

"Улар ўзларидан бошқаларга қарши битта қўлдирлар", деган сўзларининг маъноси: Душманларига қарши бирлашадилар, бир-бирларини ёрдамсиз ташлаб қўйишлари жоиз эмас, балки, уларга душманлик қилган барчага қарши ўзаро бир-бирларига ёрдам берадилар демакдир. Гўёки уларнинг қўлларини ва ҳаракатларини бирдек ҳисоблади». (2)

Шайх Абдураҳмон Ҳаттоб айтади:

«Бу ҳадис амр маъносида келган хабардир (яъни, душманларга қарши бирлашсинлар деган буйруқни билдиради). Яна Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ворид бўлган ҳадислардан маъноси амрни билдирган, аммо лафзи хабар суратида келган ҳадисга мисол:

«Мўминлар ўзларининг дўстликлари, бирликлари, меҳр-оқибатларида бир жасад кабидир. У жасаднинг бир аъзоси касал бўлса, бошқа аьзолар бедорлик ва иситма билан бир-бирларини у аъзога (ёрдам беришга) чақиришади», деган сўзлари. (3)

Яъни, ўзаро меҳр-оқибатлик бўлишлари, бир-бирларига ёрдам беришлари ва уларнинг оғриқларига куйинишлари вожиб демакдир. Бу вожиб амал эса, уларнинг ҳолатидан хабардор бўлиш, улар ҳақида сўрашлик билан тўла-тўкис бўлади.

Демак, Ислом дини ва мусулмонларга талуқли ҳар қандай ҳодиса ва мавзу бизга ҳам тегишлидир ва биз ундан юз ўгирмаймиз».

(1) Муснади Аҳмад 993, Сунани Абу Довуд 4530, Сунани Насоий 4734

(2) Субулус-салом, 3/342

(3) Саҳиҳи Бухорий 5665, Саҳиҳи Муслим 2586

t.me/talababiz

Имом Бухорий раҳимаҳуллоҳ ўзларининг "Ал-жомеъ ас-саҳиҳ" китобларини 16 йилда таълиф қилганлар.

Имом Муслим раҳимаҳуллоҳ ўзларининг "Ал-муснад ас-саҳиҳ" китобларини ёзиш учун 15 йил сарф этганлар.

Имом Абу Довуд раҳимаҳуллоҳ ўзларининг "Сунан" китобларини 10 йилда ёзганлар.

Аллоҳ таоло барчаларидан рози бўлсин.

Хуросон диёрларини салафи солиҳинлар ҳадис илми билан зикр қилардилар ва:

«Бу илм (яъни ҳадис илми) Хуросон диёрларига кўчиб кетган», дейишар эди.

Имом Молик, Имом Аҳмад ва Шаъбий раҳимаҳуллоҳлардан шу каби ибора нақл қилинган.