أستجار اعرابي بيتاً وكان السقف يهتز كثيراً
فلما جاء صاحب البيت يُطالبه بالأجرة
قال له: اصلح سقف بيتك إنهُ يهتز
فقال المالك: لا بأس عليك فإنه يسبح الله
فقال الاعرابي: أخشى ان يدركه الخشوع فيسجد علينا!
Ҳикоя қилишларича, бир аъробий бир уйни ижарага олибди. Бироқ уйнинг томи жуда кўп ғичирлар ва тебраниб турарди.
Уй эгаси ижара ҳақини сўраб келганида, аъробий унга: \"Уйингизнинг томини таъмирлаб беринг, у жуда кўп қимирлаяпти\", деди.
Уй эгаси эса: \"Хавотир олма, бу том Аллоҳга тасбеҳ айтиб турибди\", деб жавоб берди.
Шунда аъробий: \"Тўғрику-я, лекин унинг хушуъси ортиб кетиб устимизга сажда қилиб юборишидан қўрқаман!\" дебди. ХУШУЪ — ТИЛДА ЭМАС, АМАЛДА СИНАЛАДИ
Ҳикоя қилишларича, бир аъробий бир уйни ижарага олади. Лекин уйнинг томи тинмай ғичирлайди, тебранади — гўё ҳар лаҳза қулаб тушадигандек. Куни келиб, уй эгаси ижара ҳақини талаб қилиб келади. Аъробий эса:
— «Аввало томингни тузат, жуда кўп қимирлаяпти», — дейди. Уй эгаси ўзини оқлагандай жавоб беради: — «Хавотир олма, у Аллоҳга тасбеҳ айтиб турибди».
Шунда аъробий кулумсираб, лекин жуда ўринли гап айтади: — «Тўғри-ку, лекин унинг хушуъси ортиб кетиб, бирдан устимизга сажда қилиб юборишидан қўрқаман!»
КУЛГИЛИ ҲИКОЯ, АММО ОҒИР ИШОРА
Бир қарашда ҳазил. Лекин маъноси — жуда жиддий. Чунки бу ҳикоя икки хил “диндорлик”ни кўрсатади: Тилда тасбеҳ, амалда масъулият йўқ, Хушуъ ҳақида гап, лекин амалда Аллоҳдан қўрқув йўқ. Уй эгаси Аллоҳни зикри билан баҳона қиладию аммо одам хавфсизлигини, омонатни, адолатни унутади.
Аъробий эса содда, лекин ҳаққоний: у тасбеҳни инкор қилмаяпти, беамал “тақво намойиши”дан қўрқяпти.
ХУШУЪ — ҚУЛАБ ТУШАДИГАН ТОМ ОСТИГА ИЖАРАГА ОДАМ ҚЎИШ КАБИ МАСЪУЛИЯТСИЗЛИК ЭМАС!
Қуръонда айтилади: «Осмонлару ер ва улардаги барча нарса Аллоҳни тасбеҳ айтади»
(Исро, 44)мЛекин шу билан бирга, Расулуллоҳ ﷺ дедилар: «Аллоҳ чиройли қилинган амални яхши кўради». (Байҳақий)
Демак: зикр қилиш — яхши, лекин зикр масъулиятни бекор қилмайди.
Агар “тасбеҳ” айтяпти деб оқибати кўрилмаса, ўзганинг ҳақи риоя қилинмаса, ўзга одам хавф остида қолса — бу хушуъ эмас, ўзини оқлашга юзаки баҳона бўлади.
ДИНИЙ СЎЗ — МАСЪУЛИЯТДАН ҚОЧИШ ЙЎЛИ БЎЛМАСИН!
Бу ҳикоя бизга шуни ўргатади: диний иборалар масъулиятдан қочиш учун ишлатилмаслиги керак. «Ниятим тоза» деб ҳақ еб қўйиш, Аллоҳ кечиради» деб зулм қилиш, Қалбим пок» деб амални ташлаш — буларнинг барчаси қулаётган том каби: ташқаридан “тасбеҳ”, ичкаридан имонсизлик хавфи.
Аъробий ҳазил қилди, лекин у ҳазил ортида ҳикмат бор: ҳақиқий хушуъ —фикрни тузатишда,
омонатни сақлашда, одамларни хавфдан асрашда намоён бўлади.
Чунки Аллоҳга энг яқин ибодатлардан бири — бандаларига зарар етказмасликдир.
Акс ҳолда, одамга шундай дейишга мажбур бўлинади:«Тасбеҳ яхши, лекин илтимос — саждани устимизга қилманг…»
أستجار اعرابي بيتاً وكان السقف يهتز كثيراً
فلما جاء صاحب البيت يُطالبه بالأجرة
قال له: اصلح سقف بيتك إنهُ يهتز
فقال المالك: لا بأس عليك فإنه يسبح الله
فقال الاعرابي: أخشى ان يدركه الخشوع فيسجد علينا!
Ҳикоя қилишларича, бир аъробий бир уйни ижарага олибди. Бироқ уйнинг томи жуда кўп ғичирлар ва тебраниб турарди.
Уй эгаси ижара ҳақини сўраб келганида, аъробий унга: "Уйингизнинг томини таъмирлаб беринг, у жуда кўп қимирлаяпти", деди.
Уй эгаси эса: "Хавотир олма, бу том Аллоҳга тасбеҳ айтиб турибди", деб жавоб берди.
Шунда аъробий: "Тўғрику-я, лекин унинг хушуъси ортиб кетиб устимизга сажда қилиб юборишидан қўрқаман!" дебди. ХУШУЪ — ТИЛДА ЭМАС, АМАЛДА СИНАЛАДИ
Ҳикоя қилишларича, бир аъробий бир уйни ижарага олади. Лекин уйнинг томи тинмай ғичирлайди, тебранади — гўё ҳар лаҳза қулаб тушадигандек. Куни келиб, уй эгаси ижара ҳақини талаб қилиб келади. Аъробий эса:
— «Аввало томингни тузат, жуда кўп қимирлаяпти», — дейди. Уй эгаси ўзини оқлагандай жавоб беради: — «Хавотир олма, у Аллоҳга тасбеҳ айтиб турибди».
Шунда аъробий кулумсираб, лекин жуда ўринли гап айтади: — «Тўғри-ку, лекин унинг хушуъси ортиб кетиб, бирдан устимизга сажда қилиб юборишидан қўрқаман!»
КУЛГИЛИ ҲИКОЯ, АММО ОҒИР ИШОРА
Бир қарашда ҳазил. Лекин маъноси — жуда жиддий. Чунки бу ҳикоя икки хил “диндорлик”ни кўрсатади: Тилда тасбеҳ, амалда масъулият йўқ, Хушуъ ҳақида гап, лекин амалда Аллоҳдан қўрқув йўқ. Уй эгаси Аллоҳни зикри билан баҳона қиладию аммо одам хавфсизлигини, омонатни, адолатни унутади.
Аъробий эса содда, лекин ҳаққоний: у тасбеҳни инкор қилмаяпти, беамал “тақво намойиши”дан қўрқяпти.
ХУШУЪ — ҚУЛАБ ТУШАДИГАН ТОМ ОСТИГА ИЖАРАГА ОДАМ ҚЎИШ КАБИ МАСЪУЛИЯТСИЗЛИК ЭМАС!
Қуръонда айтилади: «Осмонлару ер ва улардаги барча нарса Аллоҳни тасбеҳ айтади»
(Исро, 44)мЛекин шу билан бирга, Расулуллоҳ ﷺ дедилар: «Аллоҳ чиройли қилинган амални яхши кўради». (Байҳақий)
Демак: зикр қилиш — яхши, лекин зикр масъулиятни бекор қилмайди.
Агар “тасбеҳ” айтяпти деб оқибати кўрилмаса, ўзганинг ҳақи риоя қилинмаса, ўзга одам хавф остида қолса — бу хушуъ эмас, ўзини оқлашга юзаки баҳона бўлади.
ДИНИЙ СЎЗ — МАСЪУЛИЯТДАН ҚОЧИШ ЙЎЛИ БЎЛМАСИН!
Бу ҳикоя бизга шуни ўргатади: диний иборалар масъулиятдан қочиш учун ишлатилмаслиги керак. «Ниятим тоза» деб ҳақ еб қўйиш, Аллоҳ кечиради» деб зулм қилиш, Қалбим пок» деб амални ташлаш — буларнинг барчаси қулаётган том каби: ташқаридан “тасбеҳ”, ичкаридан имонсизлик хавфи.
Аъробий ҳазил қилди, лекин у ҳазил ортида ҳикмат бор: ҳақиқий хушуъ —фикрни тузатишда,
омонатни сақлашда, одамларни хавфдан асрашда намоён бўлади.
Чунки Аллоҳга энг яқин ибодатлардан бири — бандаларига зарар етказмасликдир.
Акс ҳолда, одамга шундай дейишга мажбур бўлинади:«Тасбеҳ яхши, лекин илтимос — саждани устимизга қилманг…»
1
1