Lekin ayib xalqda chunki xalq manfatxo\'r bo\'lib ketgan misol man IT va Sha\'riy ilm o\'qiyman desam mayli deyishgan uydagilar. Lekin hali beri pul topmaganim uchun ehhh stamatolg bo\'lo\'rmabsan ular ham yaxshi pul topadi deyishdi. 1haftadan keyin esa santexnik bo\'lo\'rmabsan, santehniklar ham yaxshi topadi, deyishdi. Otan onalar o\'zlari yomon. Ilm o\'rganaman degan balasiga qarshilik ko\'rsatadi va aytishadi: halol pul topish ham ibodat\"-deb. Chunki ota-onalar o\'zlarini huquqlari haqida so\'z ochadigan hadislarni o\'zigagiba amal qilishadi. Xolbuki u 5vaqt namoz o\'qiydigan oilada shunaqa.
O\'ranganlarga qarab birortasi \"ro\'molingni yech\" desa hamma vahima qiladi ro\'molga osilishyabdi. Holubi o\'sha gapirayotganlarning hammasi jamiyatni islohotiga sabab bo\'ladigan farzan tarbiyalshdan bo\'yin tovlashadi. Chunki bu narsa ularga ma\'suliyat yuklaydi va u ota-onalarni mehnat-mashaqqat qilishga undaydi. Bu holatni anavi ota-onalar yoqtirmasliklari aniq. Chunki ularni ham orzu-havaslari, bor o\'g\'il uylasam kelinga ishlarni buyurib o\'tiraman degan. Otaga ham zarilmi hunar qilsa qo\'lidan pul topish keladigan farzandni boqiq nima qiladi.
Birodarlar also va aslo shuni unitmelar:
Ayibni tashqaridan axtarish osonroq, ichkaridan axtargandan ko\'ra.
Ayibni ichkaridan oxtarilar. Bir qisqa misol aytaman.
Husaynxon Ustozni
Rahbar bo\'lmasingizdan avval faqih bo\'lib olinglar\"
Nomlik suhbatini tinglasalaring xar bir mutahasisni tarbiyalash uchun kamida 20yil, uni 2ta yordamchisini xar birigan 10yildan ketishini tushunib olasizlar. Endi O\'zbekistonda 170ta tuman, va 30ta shaxar mavjud. 12ta viloyatga bittadan va bitta oliy sudga jami 213ta sudiya(qozi) tayyorlash uchun 213ta ota-ona o\'z farzandini 20yil ilm o\'qishida ko\'maklashishi, qo\'llab quvvatlashi va kerak bo\'lsa farzandini xizmatini qilishi shart. Va bu sudiya(qozilar) o\'rtacha 33yil xizmat xizmat qilar ekan. Endi bu oson narsa bas, telegramga kirvolib koment yozishga o\'xshagan yoki baykot qililar deyishgan o\'xshagan. Yana bir misol aytaman. Bir kishi salohiyatlik, islom parvar, qalbi ezgulik bilan yo\'g\'irilgan 1ta deputat tarbiyalash uchun qancha yil ketar ekan tahminiy hisoblemiz. 11sinfni tamomladi, shunda yoshi 18da. 4yil shariat fanlarini bakalavr darajasida o\'rgandi. Bu degani masjidga imom bo\'lsa bo\'lovradi degani emas. Chunki u o\'zini isloxotiga vosita bo\'ladigan ilmni o\'rgandi xolos. 22yoshbo\'ldi. Lekin hali yana bor. Yana 2yil o\'zini sulukiyyati, ruhiy tarbiyasi, kamoloti uchun nafsi bilan mujodala qiladi, unga qarshi kurashadi va o\'rganganlariga amal qilishni o\'rganadi. 24yosh bo\'ldi. Endi yana huquqshunoslik(7yil) yoki boshqa dunyoviy ilmni bakalavr(~4yil) va magistr(~2yil) darajasida o\'rganadi. 24+6=30yosh yoki 24+7=31yosh bo\'ladi. Yana anashu sohada 2yil tinim bilmay kitob mutolaa qiladi. Ana endi u 32-33 yosh deganda solih va salohiyatlik, jamiyatdagi biror bir muammoga yechim taqdim qilaoladigan, halol(poraxo\'r bo\'lmagan), manfatxo\'r bo\'lmagan, xalqning dardida u bilan birga yonadigan yuksak fazilatlar sohibi bo\'lgan, yuksak shaxsiyyatlik shaxs bo\'ladi. Endi savol (33-18=15yil) 15yil kim farzandini
-Endi san ham pul top, hech bo\'lmasa, choychaqa top, hechyo\'q 1ta paypoq va 1tadan ichki kiymga yarasha top, uylanishing kerak, hali xotin osen uni ham boqishing kerak!
Demasdan ilm o\'qitib, solih va salohiyyatlik kadr tarbiyalay oladi. Qani javob berilarchi, silar shunaqa qilasilarmi, juda qilasilardi. Kimga zaril bunaqa qilib. Hamma ota-onalar bu vaqitda ma\'suliyatdan va sharaflik vazifadan qochishadi. To\'g\'ri aytdiz qoraka:
-Nega aynan man farzandimni shunaqa qilib tarbiyalashi kerak, Shu aziz Vatan barchamizniki. Boshqalar mashaqqat chekmasakanda, aynan man chekaman ekan. Boshqalar ham shu Vatanda yashashyabdi. Nima bitta man qayg\'urishim kerakmi? 36mln aholidan 5mln ni yoshlar bo\'lsa 4mln 995ming yoshni ota-onasi qayg\'ursin bu haqida. Bitta mani 5ta bolam solih va salohiyatsiz bo\'lsa hech narsa qilmaydi. Mayli deputat bo\'lmasa bo\'lmas! Tom ma\'nodagi ozod va obod vatanda erkin va xur yashame qo\'yo\'raman. Nima 15yil mehnat mashaqqat chekib zarilmi? Nimaga mani balam o\'qishi kere? Nega aynan mani bolam jamiyatni isloh bo\'lishiga sabab bo\'lishi kerak? Nega aynan mani bolam jamiyatni isloh qilishi kerak? Nega aynan mani bolam xalqqa beminnat va holis xizmat qilishi kerak?-
deb.
Ha siz kabi ota-onalar aynan mani farzandim shunday shaxs bo\'lishi kerak deb 15yillik ma\'suliyatni zimmasiga olmayotgani uchun biz bu tanazzuldamiz.
Ayibni tashqaridan qidirish ichakaridan qidirishdan osonroq. Chunki ichkaridan qidirish kishiga ma\'suliyat yuklaydi.
Sham yoqishdan zulmatni ayiblash osonroq. Zulmatni ayiblab o\'tiro\'rilar o\'shanchun. Lekin zulmatni ayiblash oliy himmatlarni ishi emas.
Lekin ayib xalqda chunki xalq manfatxo'r bo'lib ketgan misol man IT va Sha'riy ilm o'qiyman desam mayli deyishgan uydagilar. Lekin hali beri pul topmaganim uchun ehhh stamatolg bo'lo'rmabsan ular ham yaxshi pul topadi deyishdi. 1haftadan keyin esa santexnik bo'lo'rmabsan, santehniklar ham yaxshi topadi, deyishdi. Otan onalar o'zlari yomon. Ilm o'rganaman degan balasiga qarshilik ko'rsatadi va aytishadi: halol pul topish ham ibodat"-deb. Chunki ota-onalar o'zlarini huquqlari haqida so'z ochadigan hadislarni o'zigagiba amal qilishadi. Xolbuki u 5vaqt namoz o'qiydigan oilada shunaqa.
O'ranganlarga qarab birortasi "ro'molingni yech" desa hamma vahima qiladi ro'molga osilishyabdi. Holubi o'sha gapirayotganlarning hammasi jamiyatni islohotiga sabab bo'ladigan farzan tarbiyalshdan bo'yin tovlashadi. Chunki bu narsa ularga ma'suliyat yuklaydi va u ota-onalarni mehnat-mashaqqat qilishga undaydi. Bu holatni anavi ota-onalar yoqtirmasliklari aniq. Chunki ularni ham orzu-havaslari, bor o'g'il uylasam kelinga ishlarni buyurib o'tiraman degan. Otaga ham zarilmi hunar qilsa qo'lidan pul topish keladigan farzandni boqiq nima qiladi.
Birodarlar also va aslo shuni unitmelar:
Ayibni tashqaridan axtarish osonroq, ichkaridan axtargandan ko'ra.
Ayibni ichkaridan oxtarilar. Bir qisqa misol aytaman.
Husaynxon Ustozni
Rahbar bo'lmasingizdan avval faqih bo'lib olinglar"
Nomlik suhbatini tinglasalaring xar bir mutahasisni tarbiyalash uchun kamida 20yil, uni 2ta yordamchisini xar birigan 10yildan ketishini tushunib olasizlar. Endi O'zbekistonda 170ta tuman, va 30ta shaxar mavjud. 12ta viloyatga bittadan va bitta oliy sudga jami 213ta sudiya(qozi) tayyorlash uchun 213ta ota-ona o'z farzandini 20yil ilm o'qishida ko'maklashishi, qo'llab quvvatlashi va kerak bo'lsa farzandini xizmatini qilishi shart. Va bu sudiya(qozilar) o'rtacha 33yil xizmat xizmat qilar ekan. Endi bu oson narsa bas, telegramga kirvolib koment yozishga o'xshagan yoki baykot qililar deyishgan o'xshagan. Yana bir misol aytaman. Bir kishi salohiyatlik, islom parvar, qalbi ezgulik bilan yo'g'irilgan 1ta deputat tarbiyalash uchun qancha yil ketar ekan tahminiy hisoblemiz. 11sinfni tamomladi, shunda yoshi 18da. 4yil shariat fanlarini bakalavr darajasida o'rgandi. Bu degani masjidga imom bo'lsa bo'lovradi degani emas. Chunki u o'zini isloxotiga vosita bo'ladigan ilmni o'rgandi xolos. 22yoshbo'ldi. Lekin hali yana bor. Yana 2yil o'zini sulukiyyati, ruhiy tarbiyasi, kamoloti uchun nafsi bilan mujodala qiladi, unga qarshi kurashadi va o'rganganlariga amal qilishni o'rganadi. 24yosh bo'ldi. Endi yana huquqshunoslik(7yil) yoki boshqa dunyoviy ilmni bakalavr(~4yil) va magistr(~2yil) darajasida o'rganadi. 24+6=30yosh yoki 24+7=31yosh bo'ladi. Yana anashu sohada 2yil tinim bilmay kitob mutolaa qiladi. Ana endi u 32-33 yosh deganda solih va salohiyatlik, jamiyatdagi biror bir muammoga yechim taqdim qilaoladigan, halol(poraxo'r bo'lmagan), manfatxo'r bo'lmagan, xalqning dardida u bilan birga yonadigan yuksak fazilatlar sohibi bo'lgan, yuksak shaxsiyyatlik shaxs bo'ladi. Endi savol (33-18=15yil) 15yil kim farzandini
-Endi san ham pul top, hech bo'lmasa, choychaqa top, hechyo'q 1ta paypoq va 1tadan ichki kiymga yarasha top, uylanishing kerak, hali xotin osen uni ham boqishing kerak!
Demasdan ilm o'qitib, solih va salohiyyatlik kadr tarbiyalay oladi. Qani javob berilarchi, silar shunaqa qilasilarmi, juda qilasilardi. Kimga zaril bunaqa qilib. Hamma ota-onalar bu vaqitda ma'suliyatdan va sharaflik vazifadan qochishadi. To'g'ri aytdiz qoraka:
-Nega aynan man farzandimni shunaqa qilib tarbiyalashi kerak, Shu aziz Vatan barchamizniki. Boshqalar mashaqqat chekmasakanda, aynan man chekaman ekan. Boshqalar ham shu Vatanda yashashyabdi. Nima bitta man qayg'urishim kerakmi? 36mln aholidan 5mln ni yoshlar bo'lsa 4mln 995ming yoshni ota-onasi qayg'ursin bu haqida. Bitta mani 5ta bolam solih va salohiyatsiz bo'lsa hech narsa qilmaydi. Mayli deputat bo'lmasa bo'lmas! Tom ma'nodagi ozod va obod vatanda erkin va xur yashame qo'yo'raman. Nima 15yil mehnat mashaqqat chekib zarilmi? Nimaga mani balam o'qishi kere? Nega aynan mani bolam jamiyatni isloh bo'lishiga sabab bo'lishi kerak? Nega aynan mani bolam jamiyatni isloh qilishi kerak? Nega aynan mani bolam xalqqa beminnat va holis xizmat qilishi kerak?-
deb.
Ha siz kabi ota-onalar aynan mani farzandim shunday shaxs bo'lishi kerak deb 15yillik ma'suliyatni zimmasiga olmayotgani uchun biz bu tanazzuldamiz.
Ayibni tashqaridan qidirish ichakaridan qidirishdan osonroq. Chunki ichkaridan qidirish kishiga ma'suliyat yuklaydi.
Sham yoqishdan zulmatni ayiblash osonroq. Zulmatni ayiblab o'tiro'rilar o'shanchun. Lekin zulmatni ayiblash oliy himmatlarni ishi emas.
